«درم ربایی تیغ» در بیتی از بوحنیفه اسکافی

نویسندگان

علی حیدری

دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه لرستان، خرّم آباد

چکیده

در «تاریخ بیهقی» به اشعار فراوانی استشهاد شده است. از مجموع 459 بیت که در این کتاب نقل شده، 249 بیت (چهار قصیده کامل) از بوحنیفه اسکافی است که سخت مورد توجّه بیهقی بوده است. از این چهار قصیده، دو قصیده به سفارش بیهقی سروده شده که بعضی از ابیات آنها اندکی تصنّعی می نماید. در یکی از این قصاید، اسکافی سفارشی که مربوط به درگذشت محمود غزنوی و پادشاهی کوتاه مدّت امیرمحمّد و سلطنت امیرمسعود است، در وصف شمشیر ممدوح می گوید: «درم رباید تیغ تو زانش در سَرِ خصم * کنی به زندان وَز مغز او دهیش زوار». بعضی از شارحان تاریخ بیهقی، این بیت را مبهم دانسته اند و معنی نکرده اند و برخی فقط کلمه «زوار» را به اشتباه معنی کرده اند. در این مقاله، پس از تحلیل واژه های «درم» و «زوار» و ترکیب های «درم ربودن» و «درم ربودن تیغ» معنی تازه ای از بیت ارائه شده است که ابهام بیت را برطرف می کند. این مضمون به شیوه های مختلف در شعر دیگر شاعران نیز آمده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

«درم ربایی تیغ» در بیتی از بوحنیفة اسکافی

در «تاریخ بیهقی» به اشعار فراوانی استشهاد شده است. از مجموع 459 بیت که در این کتاب نقل شده، 249 بیت (چهار قصیدة کامل) از بوحنیفة اسکافی است که سخت مورد توجّه بیهقی بوده است. از این چهار قصیده، دو قصیده به سفارش بیهقی سروده شده که بعضی از ابیات آنها اندکی تصنّعی می نماید. در یکی از این قصاید، اسکافی سفارشی که مربوط به درگذشت محمود غزنوی و پادشاهی کوتاه مدّت امیرمحمّد و سلطنت امیرمسعود است، در وصف شم...

متن کامل

«درم‌ربایی تیغ» در بیتی از بوحنیفة اسکافی

در «تاریخ بیهقی» به اشعار فراوانی استشهاد شده است. از مجموع 459 بیت که در این کتاب نقل شده، 249 بیت (چهار قصیدة کامل) از بوحنیفة اسکافی است که سخت مورد توجّه بیهقی بوده است. از این چهار قصیده، دو قصیده به سفارش بیهقی سروده شده که بعضی از ابیات آنها اندکی تصنّعی می‌‌‌نماید. در یکی از این قصاید، اسکافی سفارشی که مربوط به درگذشت محمود غزنوی و پادشاهی کوتاه‌مدّت امیرمحمّد و سلطنت امیرمسعود است، در وصف ...

متن کامل

تأمّلی در بیتی از حافظ

با آن که در زمینه حافظ شناسی، تحقیقات ارزنده بسیار به عمل آمده؛ ولی هنوز هم در بعضی از مسائل، اندیشه و قصد غائی این «سر حلقه رندان جهان» همچنان در پرده‌ای از ابهام مانده است. از این قبیل موارد بیتی است که خواجه شیراز مضمون آن را با «آیینه اسکندر» پرداخته است. از آنجا که آن بیت، ساخت و بیانی مبهم دارد و حافظ پژوهان در معنی آن اختلاف کرده‌اند؛ نگارنده در این مقال بر آن شد که ضمن اشاره‌ای نقد آمیز...

متن کامل

باز اندیشی در بیتی از مرزبان نامه

نویسنده مرزبان نامه در اواخر باب اول، در داستان شگال خر سوار، اقامت گاه شگال را این چنین توصیف می کند. استاد ارجمند جناب آقای دکتر احمد مهدوی دامغانی- حفظ الله تعالی و متعنا بطول بقائه- در سلسله مقالاتی که در مجله یغما تحت عنوان «مأخذ ابیات مرزبان نامه» به چاپ رسانده در بیت ما نحن فیه نیز مثل سایر بیت ها از آنجایی که نام سراینده شعر را پیدا نکرده به توضیح مختصر زیر بدون ترجمه کامل بیت بسنده نمو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
متن پژوهی ادبی

جلد ۱۹، شماره ۶۴، صفحات ۱۴۹-۱۶۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023